Πώς θα σου φαινόταν αν μια απλή επίσκεψη στον οφθαλμίατρο έδειχνε ότι πρέπει να δεις και καρδιολόγο, για να προλάβεις το έμφραγμα; Μπορεί να γίνει εφικτό, με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης.
O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ενημέρωσε τον περασμένο Ιούνιο πως «τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η κύρια αιτία θανάτου, παγκοσμίως. Εκτιμάται πως το 2019 έχασαν τη ζωή τους από αυτά 17,9 εκατομμύρια άνθρωποι. Αριθμός που αντιστοιχούσε στο 32% όλων των θανάτων, σε όλον τον κόσμο. Το 85% αυτών οφείλονταν σε έμφραγμα και εγκεφαλικά. Τα στοιχεία δείχνουν και ότι τα 3/4 των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα συμβαίνουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος».
Ο ΠΟΥ τόνιζε πως «οι περισσότερες καρδιαγγειακές παθήσεις μπορούν να προληφθούν, με την αντιμετώπιση συμπεριφορών που μπορεί να είναι παράγοντες κινδύνου – όπως η χρήση καπνού, η ανθυγιεινή διατροφή, η παχυσαρκία, η σωματική αδράνεια και η χρήση αλκοόλ. Είναι σημαντικό να εντοπιστεί η καρδιαγγειακή νόσος όσο το δυνατόν νωρίτερα, ώστε να μπορεί να ξεκινήσει η διαχείριση με συμβουλευτική και φάρμακα».
Και κάπου εδώ έρχεται να βοηθήσει την κατάσταση η τεχνητή νοημοσύνη:
Στο ιατρικό περιοδικό Nature Machine Intelligence δημοσιεύθηκε μελέτη που είχε ως τίτλο «Πρόβλεψη εμφράγματος του μυοκαρδίου, μέσω σαρώσεων αμφιβληστροειδούς και ελάχιστων προσωπικών πληροφοριών».
Αυτό που ερεύνησαν οι επιστήμονες ήταν αν το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που δημιούργησαν, μπορεί να αναλύσει το «σκανάρισμα» του αμφιβληστροειδούς σε επίσκεψη ρουτίνας σε οφθαλμίατρο, ώστε να εντοπίσει αν υπάρχει κίνδυνος καρδιακής προσβολής και αποδείχθηκε πως μπορεί.
Οι ερευνητές «εκπαίδευσαν» το σύστημα, ώστε να «διαβάζει» τις συμβατικές σαρώσεις αμφιβληστροειδούς για να εντοπίζει σημάδια καρδιακής νόσου. Οι δοκιμές έδειξαν ότι το σύστημα προβλέψει ποιοι θα διατρέξουν κίνδυνο καρδιακής προσβολής τον επόμενο χρόνο, με ακρίβεια που φτάνει στο 70 και το 80 τοις εκατό. «Έτσι, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως δεύτερος μηχανισμός παραπομπής για εις βάθος καρδιαγγειακή εξέταση», γράφουν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι στο ιατρικό περιοδικό. Προσθέτουν ότι «η εκπαίδευση του συστήματος στην ανάλυση των σαρώσεων αμφιβληστροειδούς θα μπορούσε να φέρει επανάσταση στον τακτικό έλεγχο των ασθενών για σημεία καρδιακής νόσου».
Προηγουμένως, αναγνώρισαν πως οι αλλαγές στα μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία στον αμφιβληστροειδή είναι δείκτες ευρύτερης αγγειακής νόσου, συμπεριλαμβανομένων καρδιακών προβλημάτων.
Η ‘εκπαίδευση του συστήματος’ γίνεται με μια εκ των ευρύτερων μεθόδων μηχανικής μάθησης που βασίζεται σε πολλαπλά τεχνητά νευρωτικά δίκτυα, με μάθηση αναπαράστασης που μπορεί να είναι εποπτευόμενη ή χωρίς επίβλεψη. Αυτό επιτρέπει στους υπολογιστές να αναγνωρίζουν μοτίβα στα δεδομένα που «λαμβάνουν» και να κάνουν προβλέψεις.
Το συγκεκριμένο σύστημα «εκπαιδεύτηκε» αναλύοντας σαρώσεις αμφιβληστροειδούς και σαρώσεις καρδιάς, σε περισσότερα από 5.000 άτομα. Κατά την ανάλυση, «μάθαινε» τα μοτίβα που εμφανίζονταν στην εικόνα. Εντόπισε συσχετίσεις μεταξύ της παθολογίας στον αμφιβληστροειδή και των αλλαγών στην καρδιά του ασθενούς και μπορούσε να εκτιμήσει το μέγεθος και την αποτελεσματικότητας της αριστερής κοιλίας, ενός εκ των τεσσάρων θαλάμων της καρδιάς, μόνο από σαρώσεις του αμφιβληστροειδούς.
Με πληροφορίες όπως το εκτιμώμενο μέγεθος της αριστερής κοιλίας και την αποτελεσματικότητά της στην άντληση, σε συνδυασμό με βασικά δημογραφικά δεδομένα για τον ασθενή (ηλικία, φύλο), το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης μπόρεσε να κάνει πρόβλεψη για τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής τους επόμενους 12 μήνες.
Έως ότου εμφανιστεί το σύστημα αυτό, οι λεπτομέρειες που είναι σχετικές με το μέγεθος και την αποτελεσματικότητα της άντλησης της αριστερής κοιλίας ενός ασθενούς μπορούσαν να προσδιοριστούν μόνο μέσω διαγνωστικών εξετάσεων όπως το καρδιογράφημα ή η μαγνητική τομογραφία της καρδιάς. Εξετάσεις που είναι ακριβές και συχνά είναι διαθέσιμες μόνο σε ένα νοσοκομείο.
Ο επιβλέπων της μελέτης, κάτοχος έδρας στο Diamond Jubilee στο Computational Medicine του University of Leeds και μέλος του Alan Turing Institute, Καθηγητής Alex Frangi, δήλωσε πως «οι καρδιαγγειακές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών προσβολών, είναι η κύρια αιτία πρόωρου θανάτου παγκοσμίως. Η τεχνική που αναπτύξαμε μπορεί να φέρει την επανάσταση στον προ-συμπτωματικό έλεγχο της καρδιακής νόσου. Οι σαρώσεις αμφιβληστροειδούς είναι σχετικά φθηνές και χρησιμοποιούνται συνήθως στην καθημερινή πρακτική των οφθαλμιάτρων. Ως αποτέλεσμα του αυτοματοποιημένου προ-συμπτωματικού ελέγχου, οι ασθενείς που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να νοσήσουν θα μπορούσαν να παραπεμφθούν για εξειδικευμένες καρδιολογικές εξετάσεις. Οι σαρώσεις θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση των πρώιμων σημείων καρδιακής νόσου».