Ο όρος μυγάκια αναφέρεται στην ύπαρξη σκοτεινών σημείων στην όραση, τα οποία μπορεί να είναι πολύ ενοχλητικά. Η εμφάνιση τους οφείλεται στη ρευστοποίηση του υαλοειδούς σώματος και η θεραπεία τους είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα. Η χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπισή τους είναι εφικτή, αλλά προτείνεται σπάνια από τους χειρουργούς-οφθαλμίατρους, καθώς δεν τη θεωρούν απαραίτητη και λαμβάνουν υπόψη όλους τους ενδεχόμενους κινδύνους.
Οι κίνδυνοι αυτοί αναφέρονται σε ρωγμές ή αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, αιμορραγία ή μετεγχειρητική ενδοφθαλμίτιδα. Επομένως, εφόσον υπάρχει η δυνατότητα επιλογής για την αντιμετώπιση της κατάστασης και ελλείψει αντικειμενικών παραμέτρων που να υποδεικνύουν την ανάγκη για χειρουργείο, πολλοί οφθαλμίατροι είναι αρνητικοί στη διεξαγωγή χειρουργικής επέμβασης.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν και περιπτώσεις ασθενών όπου το μέγεθος και η θέση των σκοτεινών αυτών σημείων δημιουργούν σοβαρό πρόβλημα στην όραση. Στις περιπτώσεις αυτές, η εξεύρεση μιας θεραπείας, ακόμη και χειρουργικής, είναι απαραίτητη.
Όραση με “μυγάκια”
Μία μεγάλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε γύρω από το θέμα αυτό και δημοσιεύτηκε στο American Journal of Ophthalmology1 έδειξε ότι οι ασθενείς ήταν διατεθειμένοι να θυσιάσουν ένα χρόνο ζωής, από κάθε δέκα χρόνια της υπολειπόμενης ζωής τους προκειμένου να απαλλαγούν από τα συμπτώματα που σχετίζονται με τα μυγάκια. Ακόμη, οι ασθενείς που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν διατεθειμένοι να ρισκάρουν μια 11% πιθανότητα θανάτου και μία 7% πιθανότητα τύφλωσης για να απαλλαγούν από τα προαναφερθέντα συμπτώματα. Βέβαια, το αν αυτά τα αποτελέσματα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα είναι ένα θέμα που χρήζει συζήτησης, καθώς ένας πολύ σημαντικός, μη μετρήσιμος παράγοντας που επηρεάζει την επιθυμία για χειρουργείο, είναι η προσωπικότητα του ασθενούς. Πράγματι, σε αντίθεση με παθήσεις όπως η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς ή η οπή στην ωχρά κηλίδα, στη συγκεκριμένη πάθηση η χειρουργική αντιμετώπιση είναι συχνά αποτέλεσμα επιθυμίας του ασθενούς και όχι προτροπής του οφθαλμιάτρου.
Συχνά, όταν η εμφάνιση των σκοτεινών αυτών σημείων στο οπτικό πεδίο του ασθενούς δεν προκαλείται από παθολογικά αίτια (π.χ. ραγοειδίτιδα), δεν επηρεάζει την οπτική οξύτητα. Ο ασθενής αισθάνεται κάποια ενόχληση και νιώθει ότι έχει πρόβλημα στην όραση αλλά η ενόχληση δεν οφείλεται στη μείωση της όρασης του, καθώς κατά την εξέταση φαίνεται να βλέπει κανονικά. Παρόλα αυτά, έχει διαπιστωθεί από έρευνα ότι η σκέδαση/διασπορά του φωτός είναι σημαντικά υψηλότερη στα μάτια με «μυγάκια».
Η ερώτηση, λοιπόν, για πολλούς οφθαλμίατρους παραμένει «Είναι τα μυγάκια μία οφθαλμολογική πάθηση ή απλώς μία ενόχληση»;;
Η συνηθισμένη αντιμετώπιση για τα μυγάκια περιλαμβάνει απλώς ενημέρωση και καθησύχαση αλλά υπάρχουν και άλλες θεραπείες, όπως το YAG laser, η εγχείρηση καταρράκτη με πρόσθια υαλοειδεκτομή και η οπίσθια υαλοειδεκτομή. Οι χειρουργοί-οφθαλμίατροι που επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν μία από τις ανωτέρω μεθόδους για την αντιμετώπιση της πάθησης αυτής συνήθως προτιμούν την οπίσθια υαλοειδεκτομή. Η διαδικασία αυτή, που χρησιμοποιείται και για την αντιμετώπιση άλλων παθήσεων, είναι μια διαδικασία ρουτίνας με χαμηλό επίπεδο κινδύνου και υψηλά ποσοστά επιτυχίας, ιδιαίτερα με τη σύγχρονη ελάχιστα επεμβατική υαλοειδεκτομή χωρίς ράμματα και τη χρήση πολύ λεπτών εργαλείων 25 Gauge. Συνεπώς, η ικανοποίηση των ασθενών είναι μεγάλη2.
Αντίθετα, η χρήση του YAG laser στην περίπτωση αυτή έχει περιορισμένη εφαρμογή. Δεν έχει γίνει ευρέως αποδεκτή, καθώς τα αποτελέσματά της περιορίζονται σε ένα μικρό αριθμό ασθενών στους οποίους έχει εφαρμοστεί. Η πιο περιεκτική έως σήμερα σχετική μελέτη, η οποία έχει διεξαχθεί με τη χρήση ερωτηματολογίων σε ασθενείς μετεγχειρητικά, έδειξε ότι η χρήση του laser δεν ήταν σε καμία περίπτωση 100% επιτυχής στην εξάλειψη των συμπτωμάτων. Σχετική βελτίωση παρατηρήθηκε στο 1/3 των περιπτώσεων αλλά ένα 7,7% παρατήρησε επιδείνωση της κατάστασης3.
Αναφορές:
1. Wagle AM, Lim WY, Yap TP, Neelam K, Au Eong KG. Utility values associated with vitreous floaters. Am J Ophthalmol.2011 Jul;152(1):60-65.
2. Schiff WM, Ghang S, Mandava N, Barile GR. Pars plana vitrectomy for persistent, visually significant vitreous opacities. Retina. 2000;20(6):591-6.
3. Delaney YM, Oyinloye A, Benhamin L. Nd:YAG vitreolysis and pars plana vitrectomy: surgical treatment for vitreous floaters. Eye 2002;16:21-6.