Γιατί εμφανίζεται ο καταρράκτης και ποια είναι τα ποσοστά εμφάνισής του;
Παρ’ ότι ο καταρράκτης αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες τύφλωσης παγκοσμίως, εντούτοις παραμένουν αρκετοί μύθοι σχετικά με τις αιτίες και τη θεραπεία του. Ο καταρράκτης παρουσιάζεται συνήθως μετά τα 60 έτη.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, περίπου το 50% των ατόμων ηλικίας 64-75 ετών εμφανίζουν καταρράκτη, ενώ σε ηλικία των 75 ετών και άνω, ο καταρράκτης έχει εμφανιστεί σε ποσοστό 70%.
Αμερικανοί οφθαλμίατροι αναφέρουν ότι ο καταρράκτης δεν μπορεί να προληφθεί, μπορεί όμως να αντιμετωπιστεί.Ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλίσουμε ότι η όραση θα παραμείνει φυσιολογική για μια ζωή είναι ο τακτικός έλεγχος από έναν οφθαλμίατρο. Στην πραγματικότητα, περισσότερο από το 90% των ανθρώπων που υποβάλλονται σε επέμβαση καταρράκτη έχουν ανακτήσει την όρασή τους.
Ο καταρράκτης αποτελεί φυσικό επακόλουθο της γήρανσης του οφθαλμού. Καθώς ο φακός του ματιού, (ο οποίος βρίσκεται πίσω από την κόρη) μεγαλώνει, τα κύτταρά του πεθαίνουν και συσσωρεύονται, προκαλώντας ένα κιτρίνισμα και θολερότητα στην επιφάνειά του. Το αποτέλεσμα είναι θολή όραση και «ασαφείς» εικόνες. Επίσης καταρράκτης μπορεί να προκληθεί από τραυματισμό του ματιού, από τη χρήση ορισμένων φαρμάκων, (κορτιζόνη) και από σακχαρώδη διαβήτη. Σε αρχικά στάδια εμφάνισης του καταρράκτη, το έντονο φως και η χρήση γυαλιών μπορούν να μειώσουν τα προβλήματα που προκαλεί η διαταραχή. Ωστόσο, από ένα σημείο και μετά η χειρουργική αφαίρεση είναι μονόδρομος προκειμένου να βελτιωθεί η όραση των ασθενών.
Οι 5 πιο συχνοί μύθοι για τον καταρράκτη
Μύθος Νο 1:
Υπάρχουν οφθαλμικές σταγόνες οι οποίες μπορούν να αποτρέψουν ή να διαλύσουν τον καταρράκτη.
Αλήθεια: ΟΧΙ. Η υπηρεσία τροφίμων και φαρμάκων της Αμερικής (FDA) δεν έχει εγκρίνει σταγόνες οι οποίες να θεραπεύουν ή να καθυστερούν την εμφάνιση του καταρράκτη. Ορισμένα τέτοια προϊόντα ισχυρίζονται ότι μπορεί να αποτρέψουν τον καταρράκτη. Ωστόσο, όπως αναφέραμε ο σχηματισμός του αποτελεί φυσικό μέρος της γήρανσης του οφθαλμού. Επίσης, υπάρχουν προϊόντα που αναφέρουν ότι μπορούν να διαλύσουν τον καταρράκτη. Δεδομένου όμως ότι ο καταρράκτης δεν είναι μια «ουσία», δεν υπάρχει τίποτα για τις σταγόνες να διαλύσει.
Μύθος Νο 2:
Η κοντινή εργασία όπως η ανάγνωση και το ράψιμο χειροτερεύουν τον καταρράκτη.
Αλήθεια: ΟΧΙ. Ο καταρράκτης δεν προκαλείται από το πώς οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα μάτια τους. Ωστόσο, τα συμπτώματα μπορεί να γίνουν πιο αισθητά κατά η διάρκεια κοντινής εργασίας. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η ανάγκη για περισσότερο φως, προκειμένου να κάνουν τις ίδιες δραστηριότητες το ίδιο αποδοτικά με πριν.
Μύθος Νο 3:
Ο καταρράκτης είναι αναστρέψιμος.
Αλήθεια: ΟΧΙ. Ο φακός του ματιού θολώνει καθώς γερνά. Η διαδικασία αυτή είναι αναπόφευκτη. Ωστόσο η πρόοδος εμφάνισης μπορεί να επιβραδυνθεί από τη διακοπή του καπνίσματος, την κατανάλωση ισορροπημένης διατροφής και από τη χρήση γυαλιών ηλίου με 100% προστασία από την UVA και UVB ακτινοβολία.
Μύθος Νο 4:
Η χειρουργική αφαίρεση του καταρράκτη είναι επικίνδυνη και η ανάκτηση της όρασης είναι πολύμηνη.
Αλήθεια: ΟΧΙ. Η επέμβαση αφαίρεσης του καταρράκτη είναι μια από τις πιο ασφαλείς και τελειοποιημένες επεμβάσεις στην ιατρική, με 95% ποσοστό επιτυχίας. Φυσικά, όπως συμβαίνει με κάθε χειρουργική επέμβαση, οι κίνδυνοι υπάρχουν και θα πρέπει να συζητηθούν με το γιατρό πριν από την απόφαση και τη διαδικασία. Οι ασθενείς θα πρέπει να αποφεύγουν το σκύψιμο και το σήκωμα βάρους για 20 μέρες περίπου. Επίσης δε θα πρέπει να τρίβουν το χειρουργημένο μάτι τους. Η επιστροφή στην καθημερινότητα μπορεί να αρχίσει από την επόμενη μέρα (αφού αφαιρεθεί το προστατευτικό κάλυμμα που έχει τοποθετηθεί από το χειρουργείο). Οι ασθενείς με καταρράκτη συνήθως παρατηρούν βελτίωση της όρασής τους άμεσα μετά τη χειρουργική επέμβαση, ενώ άλλοι μπορεί να παρατηρήσουν πιο σταδιακή βελτίωση μερικούς μήνες αργότερα.
Μύθος Νο 5:
Ο καταρράκτης μετά τη χειρουργική αφαίρεση εμφανίζεται ξανά.
Αλήθεια: ΟΧΙ. Ο καταρράκτης αναπτύσσεται όταν τα κύτταρα του φακού πεθαίνουν και συσσωρεύονται. Ωστόσο, μπορεί να αναπτυχθεί μια διαφορετική μορφή θόλωσης της όρασης, ο λεγόμενος δευτερογενής καταρράκτης. Αυτό συμβαίνει όταν η μεμβράνη που κρατά το νέο εμφύτευμα (τον τεχνητό φακό που τοποθετείται στο χειρουργείο) γίνεται θολή. Η κατάσταση αυτή μπορεί να επιφέρει θόλωση της όρασης, η οποία όμως αντιμετωπίζεται πολύ εύκολα, γρήγορα και ανώδυνα με ένα laser, το οποίο σπάει και εξαφανίζει τη μεμβράνη που έχει δημιουργηθεί. Το laser αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί στο γραφείο του γιατρού.
