Καθώς οι πληροφορίες σχετικά με τους τρόπους μετάδοσης του νέου κορωνοϊού Covid 19 αλλάζουν καθημερινά, δεν έχει δοθεί μεγάλη προσοχή, στην επίδρασή της σε ένα από τα πιο ευαίσθητα μέρη του σώματός μας: τα μάτια.
Για να ενημερωθούμε σχετικά, ο Δρ Στράτος Γκοτζαρίδης Χειρουργός Οφθαλμίατρος, δίνει απαντήσεις σε μια σειρά ερωτήσεων, σχετικά με το εάν τα μάτια μας είναι ευάλωτα στον κορωνοϊό.
Εάν σταγονίδια από άτομο που έχει προσβληθεί από κορωνοϊό πέσουν στα μάτια μας, είμαστε ευαίσθητοι σε λοίμωξη;
Τα στοιχεία της οφθαλμικής μετάδοσης δεν έχουν μελετηθεί καλά. Ωστόσο, οι βλεννογόνοι, οι οποίοι καλύπτουν πολλές κοιλότητες του σώματος και όργανα συμπεριλαμβανομένης της αναπνευστικής οδού, είναι πιο ευαίσθητοι στον νέο κορονοϊό και τους ιούς γενικά. Η επιφάνεια του ματιού και των εσωτερικών βλεφάρων καλύπτονται επίσης από ένα λεπτό ημιδιαφανή βλεννογόνο, τον επιπεφυκότα. Επομένως, εάν τα μολυσμένα σταγονίδια πέσουν στα μάτια μας, ενδέχεται να είμαστε ευάλωτοι στη μόλυνση.
Ο κύριος τρόπος μετάδοσης του κορωνοϊού, είναι μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων από άτομο σε άτομο. Ωστόσο, ο ιός μπορεί να ζήσει σε επιφάνειες έως και μερικές ημέρες. Επομένως, αγγίζοντας μια μολυσμένη επιφάνεια και μετά αγγίζοντας τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα μας, χωρίς να πλύνουμε τα χέρια μας, μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση.
Μπορεί ο καθαρισμός των ματιών με νερό ή η χρήση οφθαλμικών σταγόνων να μειώσει την πιθανότητα μόλυνσης;
Η οφθαλμική επιφάνεια έχει τους δικούς της προστατευτικούς μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των αντιμικροβιακών πρωτεϊνών και της φυσικής λίπανσης. Επομένως, ο τακτικός καθαρισμός ή το ξέπλυμα των ματιών με νερό δεν είναι απαραίτητος και μπορεί στην πραγματικότητα να απομακρύνει μερικά από τα φυσικά προστατευτικά τείχη της οφθαλμικής επιφάνειας, αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης.
Εάν μας ενοχλούν τα μάτια μας ή είναι κόκκινα, η χρήση τεχνητών δακρύων μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Εάν τα συμπτώματα είναι επίμονα, τότε θα πρέπει να επικοινωνήσουμε άμεσα με τον γιατρό μας.
Είναι αλήθεια ότι οι χρήστες φακών επαφής έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης από κορωνοϊό;
Ακολουθώντας τη σωστή υγιεινή, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η χρήση φακών επαφής αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης από κορωνοϊό. Ωστόσο, οι χρήστες φακών επαφής αγγίζουν τα μάτια τους πιο συχνά από τους μη χρήστες. Εάν έχουμε την τάση να αγγίζουμε ή να τρίβουμε τα μάτια μας, ίσως είναι καλύτερο να φοράμε προσωρινά τα γυαλιά μας, δεδομένου του κινδύνου μετάδοσης από το τρίψιμο, χωρίς να ακολουθούμε τη σωστή υγιεινή των χεριών. Επίσης, τα γυαλιά ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο ερεθισμού από τη φθορά των φακών επαφής και χρησιμεύουν επίσης ως φράγμα που μας αναγκάζει να μην αγγίζουμε τα μάτια μας.
Αν και δεν είναι η καλύτερη προστασία, τα γυαλιά μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν ως ασπίδα από τα αναπνευστικά σταγονίδια. Εάν συνεχίσουμε να φοράμε φακούς επαφής, πρέπει να τηρούμε προσεκτικά την υγιεινή των φακών επαφής και να πλένουμε τα χέρια μας. Εάν εμφανίσουμε ερυθρότητα ή ερεθισμό, διακόπτουμε άμεσα τη χρήση των φακών επαφής και επικοινωνούμε με τον γιατρό μας.
Είναι αλήθεια ότι το ‘ροζ’ μάτι είναι ένα πρώιμο σημάδι μόλυνσης από κορωνοϊό;
Ναι, το ‘ροζ’ μάτι ή επιπεφυκίτιδα, έχει αναφερθεί ως πιθανό σημάδι λοίμωξης από κορωνοϊό. Είναι ακόμα αβέβαιο ποιο ποσοστό ασθενών με κορωνοϊό έχουν οφθαλμικές εκδηλώσεις και διάφορες έρευνες αναφέρουν διαφορετικούς αριθμούς.
Παρόλο που μια πρόσφατη μελέτη σε διεθνές οφθαλμολογικό περιοδικό (JAMA Ophthalmology) ανέφερε ότι έως το ένα τρίτο των ασθενών που νοσηλεύτηκαν με κορωνοϊό παρουσίασαν οφθαλμικές ανωμαλίες, χρειάζονται ακόμη περισσότερες μελέτες. Φυσικά, εξακολουθούν να υφίστανται αιτίες επιπεφυκίτιδας που δεν σχετίζονται με τον κορωνοϊό.
Μπορεί ο κορωνοϊός να προκαλέσει προσωρινή ή μόνιμη βλάβη στα μάτια μας (ίσως από έλλειψη οξυγόνου);
Αν και η επιπεφυκίτιδα, η οποία είναι μια προσωρινή πάθηση, έχει συνδεθεί με τον κορωνοϊό, δεν έχει αναφερθεί ακόμη κάποια μόνιμη βλάβη στα μάτια από τον ιό. Εάν ένας ασθενής παρουσιάζει δύσπνοια, η έλλειψη οξυγόνου θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιθανή βλάβη στους ενεργούς ιστούς, όπως το οπτικό νεύρο ή ο αμφιβληστροειδής, αλλά αυτό δεν έχει ακόμη αναφερθεί σε περιστατικά κορωνοϊού. Σε αυτήν την περίπτωση, η οφθαλμική βλάβη θα μπορούσε να προκληθεί από το μειωμένο οξυγόνο και όχι από τον ίδιο τον ιό.
Μπορεί ο κορωνοϊος να μεταδοθεί από τα δάκρυα και αυτό είναι κάτι που πρέπει να μας ανησυχεί;
Η μετάδοση μέσω μολυσμένου οφθαλμικού ιστού ή υγρού είναι ακόμη αμφιλεγόμενη. Ο νέος κορωνοϊός έχει ανιχνευθεί σε δείγματα δακρύων σε μικρό αριθμό περιπτώσεων. Δεδομένης της παρουσίας ιικών σωματιδίων, είναι δυνατή η μετάδοση του κορωνοϊού, αν και ο κίνδυνος είναι πιθανώς χαμηλός. Ωστόσο, η μολυσματικότητα ή η κλινική σημασία δεν είναι ακόμη γνωστή και απαιτούνται πρόσθετες μελέτες.
Τι προφυλάξεις πρέπει να πέρνουμε εάν χρησιμοποιούμε ανοσοκατασταλτικά φάρμακα;
Οι ασθενείς που είναι ανοσοκατασταλμένοι μπορεί να είναι πιο ευάλωτοι στη μόλυνση με κορωνοϊό, οπότε είναι σημαντικό να ακολουθούνται τα μέτρα φυσικής απόστασης για να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο. Πρέπει να συζητήσουμε τη πιθανότητα τροποποίησης του θεραπευτικού σχήματος με τον ιατρό μας (ειδικός ραγοειδίτιδας ή ρευματολόγος). Στις περισσότερους ασθενείς που δεν είναι άρρωστοι, ο κίνδυνος απώλειας όρασης από ανεξέλεγκτη φλεγμονή των ματιών είναι μεγαλύτερος από τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κορωνοϊού.