Μερικά είδη υδατανθράκων πιθανώς παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, μιας πάθησης των ματιών που σχετίζεται με την αύξηση της ηλικίας. Στην ουσία πρόκειται για μια ανίατη εκφυλιστική νόσο των οφθαλμών που είναι και η κύρια αιτία για την τύφλωση.
Νέα μελέτη διαπίστωσε ότι η κατανάλωση τροφής πλούσια σε υδατάνθρακες με μεγάλο γλυκαιμικό δείκτη- μέτρο της δυνατότητας της τροφής να αυξάνει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα- έχει σχέση με την ανάπτυξη της πάθησης. Ο γλυκαιμικός δείκτης είναι μέτρο του πόσο γρήγορα μεταβολίζονται οι υδατάνθρακες – όσο ταχύτερα διασπώνται σε γλυκόζη τόσο μεγαλύτερος είναι ο γλυκαιμικός τους δείκτης. Οι απλοί υδατάνθρακες όπως αυτοί σε κέικ και μπισκότα, πίτσα με τυρί, λευκό ψωμί ή σε άλλες τροφές που γίνονται γλυκύτερες με ζάχαρη ή με σιρόπι από καλαμπόκι μεταβολίζονται ταχέως από τα κύτταρα, ενώ οι περίπλοκοι υδατάνθρακες στο καφέ ρύζι, στο κριθάρι και σε πολλά λαχανικά διασπώνται βραδύτερα.
Τι έδειξε η έρευνα
Μεγάλη κατανάλωση τροφών με μεγάλο γλυκαιμικό δείκτη έχει ενοχοποιηθεί για την ανάπτυξη διαβήτη, για καρδιαγγειακή νόσο και για μερικούς καρκίνους, σύμφωνα με σχετικό άρθρο, το οποίο παρουσιάζεται στην έκδοση του Ιουλίου του περιοδικού American Journal of Clinical Nutrition.
Οι ερευνητές εξέτασαν 4.099 άτομα ηλικίας 55 μέχρι 80 ετών που ενεγράφησαν σε μεγαλύτερη μακροχρόνια μελέτη για την υγεία των οφθαλμών. Κάθε άτομο που συμμετείχε είχε 20/32 ικανότητα όρασης σε τουλάχιστον ένα μάτι και οι φακοί του ματιού έπρεπε να είναι αρκετά διαυγείς για να επιτρέπουν καλές φωτογραφίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για διάγνωση της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Ουδείς από τους συμμετέχοντες είχε διαβήτη.
Με τη χρησιμοποίηση αυτών των κριτηρίων, οι επιστήμονες είχαν 8.125 μάτια να αναλύσουν. Βαθμολόγησαν τη σοβαρότητα της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας σε κλίμακα ένα μέχρι πέντε, διαχειρίστηκαν τα ερωτηματολόγια συχνότητας λήψης της τροφής και υπολόγισαν τον διαιτητικό γλυκαιμικό δείκτη, έναν αριθμό που δείχνει την ποσότητα των τροφών μεγάλου γλυκαιμικού δείκτη που καταναλώθηκαν από κάθε συμμετέχοντα.
Ύστερα από ρύθμιση για ηλικία, φύλο, μορφωτικό επίπεδο, δείκτη μάζας σώματος, κατανάλωση αλκοόλης και άλλες παραμέτρους, βρήκαν ότι όσο μεγαλύτερος ήταν ο γλυκαιμικός δείκτης τόσο μεγαλύτερη ήταν η πιθανότητα ενός ατόμου να έχει εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Αυτοί που είναι στο μεγαλύτερο ένα πέμπτο του διαιτητικού γλυκαιμικού δείκτη είχαν μεγαλύτερο από 40% αυξημένο κίνδυνο σημαντικής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας από ότι αυτοί στο κατώτερο ένα πέμπτο. Η ποσότητα των υδατανθράκων που καταναλώθηκαν με συσχετίστηκε με την νόσο, δείχνοντας ‘ότι είναι μόνο οι υδατάνθρακες με μεγάλο γλυκαιμικό δείκτη που προκαλούν την επίδραση.
«Το σάκχαρο είναι καύσιμο για τα κύτταρα, αλλά μεγάλη ποσότητα από αυτό είναι καταστρεπτική» είπε ο Allen Taylor, συγγραφέας του άρθρου και επικεφαλής του Εργαστηρίου για τη Διατροφή και Έρευνα της όρασης στο Πανεπιστήμιο Tufts. «Είναι γνωστό από εργαστηριακές μελέτες και έρευνες σε πειραματόζωα ότι οι υδατάνθρακες μπορούν να προξενήσουν βλάβες στις πρωτεΐνες των κυττάρων. Τα σάκχαρα στην πραγματικότητα τροποποιούν πρωτεΐνες που συσσωρεύονται στους ιστούς και δηλητηριάζουν τα κύτταρα».
Οξειδωτικό στρες
Ενώ ο ακριβής μηχανισμός είναι άγνωστος, οι συγγραφείς δηλώνουν ότι οι μεγάλες συγκεντρώσεις γλυκόζης είναι βλαβερές για τον αμφιβληστροειδή χιτώνα των ματιών και για τα τριχοειδή αγγεία που τροφοδοτούν τα μάτια και ότι οι διατροφές με τροφές μεγάλου γλυκαιμικού δείκτη προκαλούν οξειδωτικό στρες που αυξάνει τις φλεγμονές.
Η οξεία προσωρινή αύξηση των λιπιδίων στο αίμα μπορεί να είναι επακόλουθο της κατανάλωσης απλών υδατανθράκων και να παίζει κάποιο ρόλο στην πρόκληση βλαβών στα αιμοφόρα αγγεία. Οι ερευνητές, πάντως, θεωρούν ότι η μεγάλη ηλικία, το χαμηλά επίπεδο μόρφωσης και το κάπνισμα είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου για την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας από την διατροφή.
Η μελέτη είχε αποδείξει σχέση αιτίου-αποτελέσματος μεταξύ υψηλής γλυκαιμικής διατροφής και εκφύλισης. Θα χρειαστούν περισσότερες μελέτες ακόμα για σαφέστερα συμπεράσματα.